Вось ужо і званне “Ветэран працы “Віцебскаблдарбуда” – яго прысвойваюць тым, хто больш 20 гадоў на прадпрыемстве. А фразу “Прыходзьце пазней”, якую на працягу месяца чуў у 2002-м, і першыя свае аб’екты Сяргей Сяргеевіч Собаль памятае, быццам было гэта ўсё ўчора – з акалічнасцямі, імёнамі, адчуваннем.
“Званнем гэтым я поўнасцю абавязаны І.Д.Смальніцкаму – тагачаснаму прарабу, чалавеку вытрыманаму, тактоўнаму, які штодня падтрымліваў мяне і ўгаворваў не кідаць ЮМЗ. Мы працавалі на аграгарадку Глыбачка – многа там чаго рабілі ў цэнтры. У мяне ж схілы гладкімі не атрымліваліся, дамоў вяртаўся ў роспачы. Угаворваць пачынала і жонка. Затрымацца на прадпрыемстве, трапіць на якое з-за высокіх у той час заробкаў было так складана, – жыццёвая неабходнасць – паступіла ў сталічную ВНУ старэйшая дачка. Я ж на экскаватары раней ніколі не працаваў, ды і далі мне гэтага спісанага “пенсіянера”, калі Саша Качан атрымаў новую машыну. У сучаснай тэхніцы грувасткімі каўшамі кіруюць джойсцікамі, а тады я паходзіў на воўка з “Ну, пачакай!”. Памятаеце, як ён жорстка, з сілай пераключаў вялізныя рычагі, калі ганяўся за зайцам. Словы ж Івана Дзмітрыевіча спраўдзіліся: паступова, з вопытам усё атрымалася. А калі на маім экскаватары і зусім рухацца па дарогах забаранілі, тады мне далі яшчэ і “Беларуса”, каб сам сябе перавозіў”.
Так жа добра памятае С.Собаль і ўраган Хаўер. У сакавіку 2013 года кіраваў ужо Амкадорам, у складзе брыгады на чале з тады маладым майстрам Андрэем Міхайлавічам Агіевічам рабілі пляцоўку на “Нафтане” і пятнічным адвячоркам вярталіся дамоў, зразумела, без тэхнікі, якая так спатрэбілася праз пару гадзін, калі не стала бачна і ў метры перад сабой. З Матырына на прадпрыемства на ўласнай легкавушцы, калі паднялі ўсіх па трывозе, канечне, не дабраўся… Тады некалькі дзён уся наяўная тэхніка працавала на расчыстцы кругласутачна – мяняліся вадзіцелі.
Наогул мехпарк мелі намнога большы. Таму і зімой па дарогах заўсёды хадзілі парамі – уперадзе, зразумела, вялізныя машыны з каўшом, а следам трактары з меншымі лапатамі. “Напэўна, Вы прабівалі асноўныя артэрыі?”, – пытаюся ў ветэрана. “На трасах якраз лягчэй, чым на вясковай шашы – паспрабуй на кубліцкія горы падняцца ці да Новага Жыцця даехаць, – вочы Сяргея Сяргеевіча загараюцца, быццам і зараз апынуўся на тых дарогах. – Няма вёсак на Ушаччыне, якіх бы мы не ведалі, хадзілі ад Астравенца да Астраўлян. Да апошняй – адзінай у раёне – я, праўда, так і не дабраўся. Гэта была зона Васі Карабаня, я замяняў яго, а там столькі лясных прасек і развілак, што на палове шляху мне загадалі лепш вярнуцца назад”.
Зараз С.Собаль не без суму назірае за рухам машын з акенца прахадной – працуе вартаўніком. У былыя часы і лепшым кіроўцам пагрузчыка па ўсім аб’яднанні прызнаваўся, і лепшым экскаватаршчыкам. Ды і не адзін Новы год без шампанскага сустракаў. Згодна графікаў вадзіцелі павінны ў любую хвіліну быць напагатове, а зімы раней снежныя стаялі. “Уявіце – толькі чатыры Амкадоры хадзіла, не гаворачы пра МАЗы і трактары, а на рамонт стаць зімой часу не было зусім”, – прыгадвае механізатар.
На больш лёгкай рабоце Сяргей Сяргеевіч апынуўся абсалютна выпадкова. Ціск пачаў скакаць, накіравалі на кансультацыю да кардыёлага, дзе пачуў нечаканае: “У арміі ж не служылі. У вас парок сэрца з нараджэння”. Як жа не служыў – за баранкай БТР-а паказваў курсантам Ульянаўскага танкавага вучылішча магчымасці машыны. На фізкультуры – як і ўсе, з поўнымі нагрузкамі, ды і ад касы і плуга заазерскі хлопец, зразумела, не бегаў. Таму і ўдзячны Анатолю Іванавічу Коцуру, які па-чалавечы падышоў да сітуацыі і знайшоў варыянт пакінуць у арганізацыі. Наогул С.Собаль добрым словам прыгадвае і іншых кіраўнікоў, і ўсіх работнікаў свайго выдатнага калектыву. І канечне, механікаў Валерыя Максімавіча Круцёнка і Леаніда Пятровіча Якусіка, якія рэкамендавалі яго на той стары ЮМЗ.
Хоць і не на дарогах зараз, аднак у курсе таго, што робіцца на аб’ектах прадпрыемства. А калі-небудзь нават і раней за ўсіх даведваецца: у летні час вартаўнік на ноч застаецца і за дыспетчара, так што першым прымае трывожныя паведамленні, калі дарогу дрэвам перакрыла або што яшчэ здарылася. Уяўляе, як падымаюцца да досвітку хлопцы, і нават у такія хвіліны па-добраму пазайздросціць калегам.
Вольга Караленка.
