Атруціцца дарамі лесу прасцей, чым здаецца. Тыдзень таму два такія выпадкі зарэгістраваны ў Рэчыцы – пацярпела сем чалавек, у тым ліку двое непаўналетніх. Усе яны ўжывалі нібыта сыраежкі і радоўкі – не распазналі іх “двайніка”: бледную паганку. А ў Брэсце мужчына замест падасінавікаў назбіраў мухамораў – на бальнічны ложак трапіла трое членаў яго сям’і…
Збірайце толькі вядомыя дары лесу, адмоўцеся ад умоўна ядомых – у нашых шыротах гэта некаторыя віды сыраежак, чарнушкі, ваўнянкі. Ніколі не спрабуйце сырыя грыбы на смак. Перарослыя, старыя, няхай нават не чарвівыя, не варта класці ў вядро, бо ў іх назапашаны ядавітыя рэчывы.
Сабраныя грыбы не рэкамендуецца захоўваць больш за 2-3 гадзіны. Калі ж не атрымліваецца адразу іх апрацаваць, нямытымі раскладзіце ў адзін рад на плоскую паверхню і пастаўце ў халаднаватае месца, якое добра праветрываецца. Можна змясціць у посудзе невялікімі кучкамі і паставіць у халадзільнік. Так яны застаюцца бяспечнымі не больш за суткі, затым пачынаецца працэс інтэнсіўнага псавання.
Салёныя грыбы спажывайце не раней чым праз 40-50 дзён пасля засолу. За гэты час яны страчваюць горыч. Важна памятаць, што небяспечна захоўваць такую страву ў алюмініевым і ацынкаваным посудзе.
Памятайце, што грыбы – цяжкі прадукт для страўніка, паколькі бялковы. Не ешце іх многа вечарам. Пры апрацоўцы старайцеся наразаць дробна. Небяспечны гэты прадукт для цяжарных і матуль, якія кормяць грудзямі. Дзецям да 8 гадоў і тым, хто мае захворванні страўнікава-кішачнага тракту (гастрыт, халецыстыт, панкрэатыт, гепатыт), грыбы супрацьпаказаны.
Не забывайцеся, што яны могуць быць крыніцай батулізму. Гэта цяжкае бактэрыяльнае атручванне, пры якім таксіны пранікаюць у органы, паражаюць клеткі мышцаў, нервовай сістэмы, крывяносных сасудаў, галаўнога мозгу. Адзіны спосаб знішчэння спораў – стэрылізацыя кансерваў пры 120 градусах не менш 30-40 хвілін. Старанна прамывайце грыбы, уважліва іх сартуйце, разлічвайце дазіроўку солі (10 працэнтаў) і воцату (2 працэнты). Аптымальная тэмпература для захоўвання кансерваў дамашняга прыгатавання – 8 градусаў.
Прыкметы недамагання з’яўляюцца праз некалькі гадзін пасля ўжывання ўсіх відаў ядавітых ці няправільна апрацаваных грыбоў. Сярод іх – рэзкая слабасць, дыярэя, галаўны боль, галавакружэнне. Калі вы на дачы, у вёсцы, а ўрач далёка, прыміце вялікую колькасць актываванага вугалю, выпіце як мага больш вады, што дазволіць прадухіліць абязводжванне, і тэрмінова выклікайце “хуткую”.
Ала НІКІЦЕНКА,
інструктар-валеолаг Ушацкага раённага цэнтра гігіены і эпідэміялогіі.
