Яркая ўпакоўка, зручнасць спажывання, прыемны смак зрабілі чыпсы лідарам “харчовага” рынку. Але наколькі бяскрыўдны названы прадукт? Пра гэта расказвае галоўны дзяржаўны санітарны ўрач Ушацкага раёна Павел Аляксандравіч САЎЧАНКА:
Асноўным кампанентам чыпсаў з’яўляецца бульба. Агародніна, несумненна, карысная: крыніца калію і клятчаткі. Вось толькі тут ёсць шмат “але”.
У якасці асновы вытворцы часцей выкарыстоўваюць бульбяныя шматкі з даданнем рысавай, кукурузнай мукі. Паўфабрыкат высушваюць, надаюць арыгінальную форму, уводзяць харчовыя дабаўкі. Высокае ўтрыманне апошніх – галоўны недахоп прадукта.
Назваць цалкам бясшкоднымі нельга нават натуральныя, прыгатаваныя дома. У клубнях бульбы ўтрымліваецца шмат крухмалу. Пры награванні падчас смажання з яго ўтвараецца акрыламід, небяспечны канцэраген. Пры частым яго спажыванні магчыма з’яўленне злаякасных новаўтварэнняў.
У якасці сыравіны выкарыстоўваюцца таксама паўфабрыкаты, або пеллеты. Гэта прадукт з бульбянога цеста, якое пазней прасушваецца. Пры такой тэхналогіі ў разы скарачаецца час абсмажвання, як вынік – гатовы прадукт утрымлівае менш алею. Апошні, дарэчы, робіць чыпсы высокакаларыйнымі (у 100-грамовым пачку ўтрымліваецца каля 500 ккал).
Часта вытворцы ў мэтах эканоміі выкарыстоўваюць недарагі пальмавы ці какосавы алей, якія ўтрымліваюць шмат насычаных (шкодных) тлушчаў. А гэта вядзе да павелічэння колькасці халестэрыну. Таксама варта помніць пра наяўнасць у чыпсах араматызатараў, рэгулятараў кіслотнасці. У невялікіх колькасцях яны не ўяўляюць небяспекі, а пры бескантрольным спажыванні могуць выклікаць праблемы ў страваванні, алергічныя рэакцыі, паніжэнне імунітэту. Яшчэ адна праблема – вялікае ўтрыманне солі: у маленькім пачку – адна пятая частка сутачнай патрэбы.
Каб пазбегнуць праблем са здароўем, не трэба цалкам адмаўляцца ад чыпсаў – дастаткова абмежаваць іх спажыванне. Чытайце састаў прадукту на ўпакоўцы – лепш аддаць перавагу натуральным інгрэдыентам, без дабавак. Сёння на рынку існуюць і фруктовыя чыпсы, асноўная сыравіна якіх – яблыкі. Яны валодаюць бясспрэчнымі перавагамі: нізкая каларыйнасць, адсутнасць канцэрагенаў. Гэта добрая альтэрнатыва, асабліва для дзяцей.
Падрыхтавала Кацярына КАВАЛЕЎСКАЯ.