Кампазітар, аўтар песень Ізмаіл Капланаў добра вядомы далёка за межамі Беларусі. Яго творы выконваюць знакамітыя беларускія і расійскія артысты. Але мала хто ведае, што ён актыўна супрацоўнічаў з ушацкай паэтэсай Валерыяй Міхно, пісаў музыку на яе вершы. Напрыклад, на адным з апошніх канцэртаў І.Капланаў і яго жонка, заслужаная артыстка БССР Нэлі Багуслаўская, выканалі раманс “Я по тебе схожу с ума”, які многія прыхільнікі іх творчасці назвалі сапраўдным брыльянтам. Зрэшты, кожны твор Валерыі Гаўрылаўны Міхно кранае душу. Упэўніцца ў гэтым давялося на нядаўнім мерапрыемстве “Я з ушацкай зямлі”, прысвечаным 20-годдзю яе творчай дзейнасці.
Лірычныя вершы, байкі, гумарэскі паэтэсы на рускай і беларускай мовах ведаюць і чытаюць не толькі яе землякі. Творы Валерыі Міхно друкаваліся як у беларускіх, так і расійскіх часопісах. Усяго ёю напісана больш пяцісот вершаў, не лічачы тое, што яшчэ маецца ў рукапісах.
Нарадзілася ў Докшыцах, але пазней бацькі пераехалі на Ушаччыну. Пасля вучобы ў наваполацкім тэхнічным вучылішчы на працягу 13 гадоў працавала аператарам на мясцовым нафтаперапрацоўчым заводзе. А тэхнікум заканчвала ўжо ў Свярдлоўску, бо пераехала на працу ў расійскі Наябрск. Прайшла шлях ад майстра да начальніка па будаўніцтве, а выйшаўшы на пенсію, у 1999-м годзе вярнулася на Ушаччыну, жыве ў вёсцы Лутава Сяльцо. Менавіта апошнія 20 гадоў у яе біяграфіі сталі самымі творчымі.
– Рыхтуючыся да гэтай сустрэчы, пераглядзела свае вершы і зразумела, што ўся мая любоў цячэ па дарогах Ушаччыны, нягледзячы на тое, што доўгі час пражыла на Поўначы, – адзначыла паэтэса.
На яе творчым рахунку тры выдадзеныя кнігі пад назвамі “Я з ушацкай зямлі”, “У осени в плену“, “Островок души”.
– Аднойчы паслала свае вершы ў Мінск у Белдзяржфілармонію Капланаву, напісаўшы: калі яны вам спадабаюцца – зрабіце з імі што-небудзь. І зусім не верыла, што атрымаю адказ. Але ў хуткім часе зазваніў тэлефон, на тым канцы проваду мужчына сказаў: “Ізмаіл Львовіч Капланаў. Здзіўлены?” і заспяваў мой раманс, – з усмешкай прыгадвае Валерыя Гаўрылаўна. – І мы пасябравалі. Пазней Нэлі Багуслаўская казала: “Прабач, што не магла перадаць пачуцці тваіх вершаў голасам”, а Ізмаіл Капланаў – “Дзякуй, што ў нас ёсць такія жанчыны!” Гэта дарагога каштуе…
На напісанне музыкі вершы Валерыі Міхно натхнілі і некаторых мясцовых кампазітараў, сярод іх, напрыклад, Сяргей Мядзведзеў, які на творчы вечар прыйшоў не толькі павіншаваць паэтэсу, а і выканаць песню. Увогуле ў Валерыі Гаўрылаўны шмат сяброў.
– З Валерачкай (так ласкава яе называю) у нас вельмі цёплыя адносіны. Упершыню яе вершаваныя радкі пачула на раёне. Тады я працавала загадчыкам аўтаклуба і ў Кублічах ладзілася мерапрыемства, куды і была запрошана паэтэса. На зваротным шляху мы бліжэй раззнаёміліся і з той пары сталі сябраваць, – дзялілася ўспамінамі Ганна Міхайлаўна Краўчонак. – У Лутавым Сяльцы пры аўтаклубе быў арганізаваны “Клуб пажылых людзей”, і менавіта Валерыю я назначыла кіраўніком. У вёсцы тады пражывала 35 чалавек пажылога ўзросту. Дома ў Валерыі Гаўрылаўны мы ладзілі пасядзелкі, мерапрыемствы да святочных дат, ездзілі на экскурсіі і сустрэчы з цікавымі людзьмі. Тыя часы ўспамінаю з настальгіяй! Шчыра прызнаюся, што ніколі не пісала музыку ні да якіх вершаў, але калі часам Валерыя чытае свае радкі, я ўжо чую, што будзе выдатная песня. Так у мяне і атрымалася пяць твораў на яе вершы.
Не магла не прыйсці на сустрэчу і яшчэ адна ўшацкая паэтэса Т.Д.Барадзёнак: “Ведаю Валерыю Гаўрылаўну ўжо 15 гадоў. Яна добры сябар, мудрая, разважлівая і таленавітая жанчына. Яе вершы кранаюць душу, прыгадаць хаця б такія радкі: “Вартавымі стаяць абеліскі, час нягоды ніхто не забыў. Сёння травы схіляюцца нізка, дзе грымеў партызанскі прарыў…” Яе метафарам, параўнанням і іншым мастацкім прыёмам можна толькі пазайздросціць! Кожны яе твор чытаю з вялікім задавальненнем, але найбольш люблю гумарэскі, – гаварыла ў сваім выступленні Тамара Дзмітрыеўна і прачытала сваю любімую В.Міхно “З законным шлюбам”.
З душой падышла да падрыхтоўкі мерапрыемства культработнік Людміла Смыслова. Нямала добрых слоў у адрас Валерыі Міхно прагучала ад Людмілы Мікалаеўны Цяцеркі, Уладзіміра Мікалаевіча Малаткаўца, дырэктара цэнтралізаванай бібліятэчнай сістэмы Валянціны Уладзіміраўны Літвін, якая ўручыла паэтэсе Дыплом аддзела ідэалагічнай работы, культуры і па справах моладзі райвыканкама за значны асабісты ўклад у развіццё культуры раёна. Слёзы наварочваліся ў жанчыны і ад дасланых ёй аўдыёпрывітанняў ад дзяцей. Дачка Ірына і сын Аляксандр жывуць на Поўначы і не маглі быць побач у гэты дзень, але падтрымлівалі маці на адлегласці.
Са сцэны РДК у гэты дзень гучалі вершы паэтэсы як у яе выкананні, так і іншых аматараў яе творчасці. Не абышлося і без цікавай прэм’еры, перадгісторыю якой паведала сама гераіня мерапрыемства: “Неяк у Маскве на Чырвонай плошчы выступала Мірэй Мацьё, легендарная спявачка, якую заўсёды параўноўвалі з Эдзіт Піаф. Якая энергетыка ішла ад яе песень! Не ведаю французскай мовы, не запомніла ніводнага слова, толькі “па-дам” круцілася ў галаве. І прачнуўшыся раніцай, нарадзілася аднайменная песня. Сёння ўпершыню яна прагучыць для шырокай публікі”. Сапраўды, “Па-дам” у выкананні Святланы Мушы пад акампанемент Святланы Валовай выклікала ў прысутных працяглыя апладысменты і звонкае “брава!”
– Калі мне жадаюць плёну ў працы, мяне быццам накрывае нейкім покрывам, думкі напаўняюць галаву і ўключаюцца нябачныя шасцярэнькі. Але я хачу сказаць, што пайшла ў доўгатэрміновы водпуск, хопіць пісаць! – прызналася напрыканцы паэтэса.
Аднак разыходзячыся, усе прысутныя адзначалі, што ўсё ж будуць чакаць ад В.Міхно новых душэўных і запамінальных работ!
Вольга КАМАРКОВА.
Среда, 27.11.2024
