Сказка на усадьбе Татьяны Хрипач

Дом гэты ў Селішчах, а дакладней нават два: адзін гаспадыня называе “стары”, другі – навейшы, проста “дом”, стаяць у прыгожым месцы, побач, хоць і паўразбураны, касцёл. Тут жылі яе бацькі. Жылі так, як усе, клопатам пра самае надзённае: жывёлу, агародніну, бульбу, зерневыя. А вось у іх дачкі чамусьці пайшоў нейкі незразумелы для іх паварот думкі. Яна вырашыла наводзіць ля хаты прыгажосць, каб не “згараць” яркім полымем ад клопату матэрыяльнага, а ствараць хараство для сябе і іншых, што для чалавека даражэй за грошы. У некаторай ступені такое зразумела. Усё ж пакаленне сённяшніх 50-60-гадовых магло дазволіць ужо сабе не шкадаваць зямлі пад кветкі, розныя кампазіцыі. Жыць станавілася лягчэй, усё наладжвалася па-другому.

Дачка Янулеўскіх з Селішча, Тэрэза Хрыпач выехала ў свой час у Полацк, уладкавалася ў дзіцячым садзе. Ужо тады яна вельмі любіла ўсяляк упрыгожваць памяшканне дзіцячай групы, у якой працавала, а таксама ў двары дашкольнай установы. Адыходзячы на пенсію, Тэрэза Іосіфаўна добра папрацавала над добраўпарадкаваннем, і, перш за ўсё дзякуючы гэтаму дзіцячаму саду была ўручана грамата і карціна як пераможцы гарадскога конкурсу “Мой цудоўны дворык”.

Цяпер яна “чаруе” на падворку бацькоўскай хаты. Расказвае, што раней, калі яшчэ былі маці і тата, яны сварыліся на дачку, навошта зносіць усялякі прыродны матэрыял на падворак, “засмечваць” ля дома. Вось каб яны цяпер вярнуліся і паглядзелі, што тут робіцца. Невядома, ці вельмі ўзрадаваліся б, а ці наадварот жахнуліся, што ўсё не так сёння, як пры іх. А тут жа пасялілася самая сапраўдная казка. Дакладней, вытрымкі адразу з некалькіх. Тэрэза Іосіфаўна ж не дызайнер. Можа і няма асаблівай цэласнасці ва ўсім, але ўсё роўна хараство незвычайнае.

Адразу, як толькі заходзіш у вароты, справа на дрэве бачыш вялікіх лялек – дзяцей, якія ў свавольных позах “назіраюць” за вамі. А далей… Проста цяжка пра ўсё расказаць. У асобным месцы – Беласнежка і сем гномаў, ёсць гняздо “соў”, вылупленыя з “яйка” (глобуса) “кракадзільчыкі”. Ідзеш далей – казачныя цыган з цыганкай, кветкавод Анюта. Нават свой карэспандэнт. А які ж садоўнік ля кустоў маліны! У сінім пінжаку, з гальштукам. Знаёмячы з ім, гаспадыня з сур’ёзным выглядам расказвае, выдаючы сваю схільнасць да гумару: “Во, усе ягады паеў, пакуль я дабралася збіраць”. Непадалёк – адна, далей другая невялікія саджалкі. Ёсць альтанка, якая ў гэтыя дні, праўда, дыхае спёкай. Але самае, напэўна, цікавае, за хатай, дзе плеценая агароджа, хатка на курыных ножках (зрубіў адзін з двух братоў, якія жывуць у Наваполацку): гэта “балота” бабы Ягі, якую гаспадыня назвала Каргота. Побач ступа (пафарбаваны прагніўшы кусок бервяна). Непадалёк – мужык казачнай гераіні Кузьма з папяросай у роце і другой у запасе. Прыемна паглядзець на гэтую сямейку, седзячы за сталом, які стаіць у пяці метрах, у засені дрэва. Побач – пафарбаваныя тазікі (прывезеныя з полацкіх кантэйнераў) з настуркамі (гаспадыня любіць іх за тое, што доўга цвітуць). З камення зроблена шашлычніца. Маецца летняя танцпляцоўка. Тут Тэрэза Іосіфаўна прымае звычайна сваіх гасцей: дачку, зяця. Унучка Крысціна на час канікулаў побач з бабуляй.

Упрыгожваюць сядзібу елачкі, туя.

Каб дасягнуць хараства ля хаты, патрэбны і сродкі. Адкуль яны, спытала ў гаспадыні.

– Пенсіі атрымліваю 348 тысяч рублёў, – адказвае жанчына з усмешкай. – Сабе бяру 48, астатнія на добраўпарадкаванне.

Пасля таго, як пазнаёміла з сядзібай, гаспадыня папрасіла пачакаць і пайшла за печывам. У гэты час унучка расказала, як тая зберагае свае вырабы: “людзей” у дождж і нанач заносіць у альтанку, іншае – накрывае.

Тэрэза Іосіфаўна ставіць на стол піражок, які спякла па сваім хуткасным рэцэпце, чай. Разам са мной жа прыехала і Таццяна Канстанцінаўна Палячэнка з Угрынак. Яна знаёма з гаспадыняй казачнага царства.

За чаяпіццем Тэрэза Іосіфаўна паступова гумар змяняе на сур’ёзны тон, расказвае, што яе захапленне не дазваляе канцэнтравацца на стратах, якія спасціглі яе. Адно тое, што 19-гадовы брат загінуў у арміі пры зусім неваенных абставінах, не дае спакою сястры два дзесяткі гадоў…

У стваральнай дамашняй працы жанчына бачыць сэнс свайго сённяшняга жыцця. У дачкі ж свая сям’я.

А яна не толькі казку стварае. Вырошчвае агародніну. Ёсць парнік, дзе растуць перцы, памідоры. Маецца і бульба. Пасаджана капуста, цыбуля, буракі, морква. Даюць ураджай клубніцы. Дзікі вінаград абвівае арку, упрыгожвае сцены старэйшай хаты. З рэвеню, які расце тут жа, гаспадыня звычайна закатвае кампот.

Столькі фізічных сіл патрэбна, каб усё гэта рабіць, – гавару Тэрэзе Іосіфаўне. – Вы, напэўна, не такая, як усе.

– Якраз такая: і стамляюся, і праблемы са здароўем ёсць, а я працай лячуся, працай сілы аднаўляю.

Г.ВАРАТЫНСКАЯ. На здымках:

Т.Хрыпач і зробленае яе рукамі.