На вялікім маніторы Наваполацкай друкарні – палосы газеты “Патрыёт”. Зроблены іх адбітак, дарэчы. Заўсёды на белай, а не газетнай паперы, таму выглядае чарговы нумар ярка, прывабна. Карэктар Святлана Васільеўна Зіміна вывярае загалоўкі, глядзіць, ці чытаюцца шрыфты. Алена Дзмітрыеўна Жолудзева на сваім электронным макеце сочыць, каб тэкст не вылазіў за кантрольныя рамкі. І вось наш макет у электронным выглядзе трапляе ва ўчастак падрыхтоўкі форм. У спецыяльную машыну закладваюцца металічныя пласціны і ідзе прамоеэкспанаванне даных, гравіроўка і выпальванне. Такіх пласцін атрымліваецца чатыры – згодна асноўных чатырох колераў. Як друкарня, так і рэдакцыі ўсіх 13 газет Віцебскай вобласці, што выпускаюцца ў Наваполацку, вельмі чакалі гэтай машыны. Бо выдзеленых з абласнога бюджэту сродкаў спачатку хапіла толькі непасрэдна на друкарскую машыну. Яе спецыялісты з Індыі манціравалі яшчэ ў лютым 2013 года, тады і распачаўся выпуск каляровых газет. Аднак было гэта не вельмі хутка, затратна. Раней усе колеры замацоўваліся на спецыяльнай, зусім нятаннай плёнцы. Ды і не адразу атрымалася ў друкароў пачаць якасны каляровы выпуск. Не скрываюць, што і сёння яшчэ вучацца, тым больш што не стаяць на месцы і могуць рабіць газету як чорна-белай, двухкаляровай, так і ў поўным колеры. Як на папяровай, так і на мелаванай паперы.
І вось пласціны паступілі ў друкарскі цэх і рулоны паперы паліліся па канвееры. Хуткасць такая, што зусім не разгледзець, якая газета выпускаецца. Літаральна 10-15 хвілін, і наш трохтысячны тыраж ужо раскладзены па пачках. А за гэтыя хвіліны друкары Раман Максакаў і Алег Лазаронак пэўна паўсотні разоў нахіліліся да стужкі, па якой бяжыць ужо расфальцованая газета. Вымаюць нумары, разгортваюць, глядзяць колер, дабаўляюць адзін ці другі, звяраючы з тым адбіткам, што вісіць перад імі.
Чытачы, пэўна, памятаюць, як атрымлівалі газету ў выглядзе двух асобных лістоў і трэба было самім укладаць, каб атрымаўся васьміпалоснік. Чатырохпалоснік (які выходзіў па серадах) друкаваўся наогул на старой машыне і калі яна ламалася, то пакутавалі ў жо паштавікі, раскладваючы здвоеныя нумары, паколькі новая машына друкуе адразу 8 палос і робіць расфальцоўку.
Тэхналогіі за паўвека шагнулі настолькі, што ўжо каменным векам здаецца набор па 10 радкоў уручную і замацаванне кожнага гэтага блока пры вёрстцы. І друкаваўся б сённяшні тыраж газеты 6 гадзін. Калі ж далучаўся колер (былі святочныя нумары, калі акрамя чорнага прысутнічаў чырвоны колер), то час можна было памнажаць удвая. Сёння поўнакаляровая — за 15 хвілін. Забылася і тое. Што на тыдні рэдакцыйны УАЗ рабіў два рэйсы ў Наваполацк, паколькі адвозіў на электронным носьбіце звярстаны нумар (не было электроннай пошты), чакаў друку і вяртаўся ўжо з пачкамі газеты. Не мяняецца адзінае – уся гэтая кухня для чытача застаецца за кадрам. І што б ні здаралася, якія б складанасці не былі ў рэдакцыі ці друкарні – газета прыходзіць да свайго чытача.
Вольга Караленка.
